Είχαν ανακαλύψει οι Αρχαίοι Έλληνες την Αμερική;

  Κατά καιρούς, έχουν ακουστεί και έχουν γραφτεί διάφορες θεωρίες που υποστηρίζουν πως οι Αρχαίοι Έλληνες, είχαν φτάσει και είχαν ανακαλύψει την Αμερική. Πολλοί μάλιστα, υποστηρίζουν πως την είχαν αποικίσει κιόλας, διαδίδοντας τον ελληνικό πολιτισμό, όχι μόνο στην Αμερική αλλά και σε ολόκληρο τον Κόσμο. Όλες αυτές οι θεωρίες, έχουν βρει αρκετούς ένθερμους υποστηρικτές διότι στοχεύουν περισσότερο στο εθνικό συναίσθημα ενός λαού, παρά στην ιστορική πραγματικότητα. Ο καθένας φυσικά, μπορεί να ερμηνεύει τα γεγονότα όπως θέλει, να γράφει και να λέει ό,τι θέλει. Από εκεί και πέρα όμως, κρίνεται για την εγκυρότητα και την σοβαρότητα του λόγου του. Σε αυτό το κείμενο λοιπόν, θα ασχοληθούμε με το αν τελικά οι Αρχαίοι Έλληνες έφτασαν, ανακάλυψαν, ή και αποίκησαν την Αμερική χιλιάδες χρόνια πριν από τον Κολόμβο. 

  Για να προσεγγίσουμε σωστά το θέμα, θα πρέπει αρχικά να έχουμε υπόψιν μας την έννοια κάποιων ορισμών. Πρώτα απ’ όλα, τι είναι Ιστορία. Ιστορία, ονομάζεται η επιστήμη που μελετά το παρελθόν της ύπαρξης και της δράσης της ανθρωπότητας και του κάθε πολιτισμού, αντλώντας πληροφορίες μέσα από γραπτά αρχεία της κάθε εποχής. Η Ιστορία, τόσο για τον Άνθρωπο όσο και για τον κάθε πολιτισμό, αρχίζει από την στιγμή που συναντώνται τα πρώτα στοιχεία ύπαρξης του. Η περίοδος πριν, ονομάζεται Προϊστορία. Αντιθέτως, τα αφηγήματα που αναφέρονται σε παραβολές, υπερφυσικά γεγονότα ή ακόμη και γεγονότα που θα μπορούσαν να είχαν συμβεί αλλά δεν τεκμηριώνονται όπως ορίζει η Ιστορία, ονομάζονται Μύθοι.

    Στην ερώτηση αν οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν ανακαλύψει την Αμερική, υπάρχουν πολλοί που απαντούν αβίαστα, πως ναι. Οι Αρχαίοι Έλληνες, είχαν γνώση για την ύπαρξη της Αμερικής, πηγαινοέρχονταν στην ήπειρο, είχαν χτίσει τις δικές τους αποικίες, και μάλιστα διέδωσαν και τον πολιτισμό τους στην ήπειρο. Κάπου εδώ όμως, δημιουργούνται τα εύλογα ερωτήματα για τα οποία, προσωπικά, δεν έχω λάβει - τουλάχιστον μέχρι τώρα - κάποια σοβαρή απάντηση. Αφού λοιπόν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι ανακάλυψαν την Αμερική, τι έγινε ξαφνικά και την ξέχασαν ολόκληρη ήπειρο; Γιατί από τους αρχαίους συγγραφείς δεν αναφέρεται όπως αναφέρονται οι υπόλοιπες αποικίες ή άλλα ταξίδια τους; Και πώς είναι δυνατόν να έχει ανακαλυφθεί κάτι για το οποίο υπήρχε άγνοια από την αρχή της Ιστορίας - όπως αυτή ορίζεται - μέχρι την εποχή του Κολόμβου; 

   Ας δούμε στην πράξη κατά πόσο θα μπορούσε να είναι εφικτός ο διάπλους του Ατλαντικού από τους Αρχαίους Έλληνες. Δεν υπάρχει αμφισβήτηση πως οι Αρχαίοι Έλληνες, για την εποχή, ήταν ένας ανεπτυγμένος ναυτιλιακά λαός, λόγω της φύσης του Ελλαδικού χώρου ο οποίος περιβάλλεται από θάλασσα και νησιά. Αν και είχαν την ικανότητα να πλεύσουν στην ανοιχτή θάλασσα, πάντα προτιμούσαν να πλέουν ακτοπλοϊκά για λόγους προσανατολισμού και καταφυγής στην ακτή σε περίπτωση που βρεθούν σε κάποια κακοκαιρία. Τα πλοία των Αρχαίων Ελλήνων, ως μέσω πρόωσης είχαν τους κωπηλάτες και ένα ή δύο πανιά ώστε να εκμεταλλεύονται και τον ούριο άνεμο. Λόγω της κατασκευής τους και των πολλών κουπιών τους που τα έκανε ευέλικτα, είχαν τρομερή ικανότητα ως πολεμικά πλοία. Δεν είχαν όμως την ικανότητα να διαπλεύσουν τον Ατλαντικό Ωκεανό, για τον εξής λόγο: Την ανεπάρκεια σε αποθήκευση προμηθειών. Αν μια τριήρης έβγαινε στον Ατλαντικό για να πλεύσει δυτικά, θα χρειαζόταν εβδομάδες μέχρι να φτάσει σε κάποια από τις ακτές της Αμερικής, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα και η σιγουριά καταφυγής σε κάποια στεριά σε περίπτωση ανάγκης. Τα συγκεκριμένα πλοία, δεν είχαν την δυνατότητα να αποθηκεύσουν τόσες πολλές προμήθειες σε τρόφιμα και γλυκό νερό όταν μόνο οι κωπηλάτες ξεπερνούσαν τους εκατό των οποίων μάλιστα οι διατροφικές τους απαιτήσεις, θα ήταν αυξημένες λόγω της ενέργειας που θα χρειαζόντουσαν ώστε να κωπηλατούν για εβδομάδες, αν φυσικά αυτό ήταν εφικτό. Από την άλλη, η κοσμοθεωρία των Αρχαίων Ελλήνων, απέτρεπε κάθε σκέψη να πλεύσουν δυτικά του Ατλαντικού Ωκεανού, διότι εκεί οριζόταν το τέλος του Κόσμου των ζωντανών και άρχιζε ο Κόσμος των νεκρών. 

 Επειδή δεν θέλω να είμαι απόλυτος, δεν αποκλείω την πιθανότητα ένα πλοίο πριν από χιλιάδες χρόνια να ξεκίνησε από την χώρα που σήμερα ονομάζεται Ελλάδα και να έφτασε - έστω και από τύχη - σε κάποια από τις ακτές της Αμερικής. Ποτέ, κανείς δεν ξέρει. Η Ιστορία όμως, δεν γράφεται έτσι. Όπως επίσης, δεν γράφεται από μύθους. Υπάρχουν θεωρίες που υποστηρίζουν πως ο Οδυσσέας, κατά την περιπλάνηση του έφτασε μέχρι τις ακτές της Αμερικής αντλώντας την επιχειρηματολογία τους μέσα από το έπος του Ομήρου. Εδώ, τίθεται μια ακόμη εύλογη ερώτηση: Πώς είναι δυνατόν να τεκμηριώνονται Ιστορικά γεγονότα μέσα από έναν μύθο και μάλιστα ο καθένας να τον ερμηνεύει κατά το δοκούν; Ας πάρουμε για παράδειγμα την Αμερικανή δικηγόρο εν ονόματι Ενριέτ Μέρτζ, που κάποτε είχε γράψει ένα βιβλίο στο οποίο υποστηρίζει πως ο Οδυσσέας, όπως και ο Ιάσονας, είχε φτάσει μέχρι τις ακτές της Αμερικής. Ο δεύτερος μάλιστα, είχε φτάσει μέχρι και τις Άνδεις! Μάλιστα, κυκλοφορεί και ένας χάρτης που δείχνει το πως ο Οδυσσέας διέπλευσε τον Ατλαντικό, ακολουθώντας τα θαλάσσια ρεύματα, περνώντας ανάμεσα από τα νησιά της Καραϊβικής, φτάνοντας μέχρι την Νέα Γη, κλπ. Όπως είναι αναμενόμενο, η θεωρία αυτή δεν έγινε αποδεκτή από καμία επιστημονική κοινότητα. Τα Ομηρικά Έπη, πράγματι είναι μια σημαντική πηγή ιστορικών στοιχείων. Σε καμία περίπτωση όμως, οι αφηγήσεις τους δεν μπορούν να εκληφθούν ως ιστορικά γεγονότα. Πόσο μάλιστα, σε γεγονότα που δεν αναφέρονται καν!

Μια ευφάνταστη εκδοχή του ταξιδιού του Οδυσσέα. 

    Υπάρχουν επίσης και αναφορές για αρχαία ελληνικά ευρήματα στην Αμερική και μάλιστα κυκλοφορούν και φωτογραφίες στο διαδίκτυο. Αλήθεια, πού εκτίθενται αυτά τα ευρήματα; Σε ποιο ή ποια μουσεία; Και αν όντος υπάρχουν, πού αναφέρεται η περιοχή της ανασκαφής όπου βρεθήκαν; Από μια ιδιαιτερότητα ενός παλατιού της προϊσπανικής Αμερικής, “ανακαλύφθηκαν” στην ήπειρο παλάτια, χτισμένα από Αρχαίους Έλληνες! Αναφέρομαι στο αρχαίο παλάτι της Μεξικάνικης πόλης Μίτλα, γνωστό και ως Palacio de las Grecas. Κάποιος που δεν έχει γνώση της ιστορίας του παλατιού, μπορεί να παρασυρθεί σε μια πρώτη σκέψη, πιστεύοντας πως για να το λένε έτσι, κάτι σημαίνει αυτό! Κάπου εκεί, έρχεται και κάποιος αδαής ή και επιτήδειος που θέλει να κερδίσει από την άγνοια ή την ημιμάθεια ενός κοινού και διατυμπανίζει την ονομασία αυτή ως τρανή απόδειξη πως οι Έλληνες είχαν ανακαλύψει την Αμερική χιλιάδες χρόνια πριν τον Κολόμβο. Πολύ εύκολα, θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε την Ισπανική ονομασία του συγκεκριμένου παλατιού, ως “Παλάτι των Ελλήνων”. Εκτός βέβαια, από εκείνους που γνωρίζουν Ισπανικά! Διότι στα Ισπανικά, με την λέξη “greca” ονομάζεται το διακοσμητικό σχέδιο που αποτελείται από γραμμές που τέμνονται και δημιουργούν γεωμετρικά σχήματα. Λόγω των πολλών επαναλαμβανόμενων σχεδίων τέτοιου τύπου που υπάρχουν στο συγκεκριμένο παλάτι, οι Ισπανοί αρχαιολόγοι το ονομάσαν έτσι. Αλλιώς, αν όντως ήθελαν να το ονομάσουν “Παλάτι των Ελλήνων”, θα το ονόμαζαν Palacio de los Griegos”. Βέβαια, το ότι κάποια από αυτά τα σχήματα μοιάζουν με μαιάνδρους, o μαίανδρος δεν είναι ένα τόσο σύνθετο σχέδιο ώστε να αποκλειστεί η περίπτωση να τον έχει επινοήσει και κάποιος άλλος αρχαίος πολιτισμός, όπως και η διακόσμηση σε τοίχους κατά την αρχαιότητα, δεν ήταν αποκλειστικό προνόμιο των Αρχαίων Ελλήνων. Ακόμα όμως και αν πάρουμε ως δεδομένο πως το παλάτι αυτό, παρόλο που η κατασκευή του εκτιμάται κατά την κατά μετά Χριστόν εποχή, πως έγινε να χτίστηκε από Αρχαίους Έλληνες και να μην υπάρχει ούτε μία ελληνική επιγραφή ή ένα αρχαίο ελληνικό άγαλμα; Έστω κάποιο εύρημα από τους Αρχαίους Έλληνες βασιλιάδες της περιοχής, όπως ένα σπαθί, ένα αγγείο, κάτι!

Το περίφημο Palacio de las Grecas. 

  

 Τέτοιου τύπου θεωρίες, όσο εύκολα μπορούν να δημιουργηθούν, τόσο εύκολα μπορούν να διαδοθούν και να υιοθετηθούν, σε όποιον έχει άγνοια ή γνωρίζει ελάχιστα για το συγκεκριμένο αντικείμενο. Σε αυτή την άγνοια βρίσκουν κάποιοι έδαφος ώστε να παρουσιαστούν ως ειδήμονες, προκαλώντας με διάφορα τεχνάσματα το πατριωτικό συναίσθημα του καθενός, ώστε να γίνουν πιο εύκολα αποδεκτές οι θεωρίες τους, παραποιώντας ακόμα και ιστορικά γεγονότα. Όλα αυτά βέβαια, έχουν σκοπό το κέρδος είτε αυτό μεταφράζεται σε χρήμα είτε σε επισκεψιμότητα κάποιου ιστοχώρου είτε και στα δύο μαζί. Το να αποσκοπεί βέβαια κάποιος στο κέρδος, δεν είναι κακό. Κακό είναι να εξαπατά για το κέρδος και ακόμα χειρότερο - το χείριστο κατά την ταπεινή μου άποψη - να διαδίδει μύθους ως Ιστορικά γεγονότα ή ακόμα και την Ιστορία παραποιημένη, κυρίως σε νεαρούς ανθρώπους από τους οποίους πολλοί την υιοθετούν και μάλιστα υπεραμύνονται σθεναρά σε όσους την αμφισβητούν. 

   Αν μιλάμε λοιπόν για Ιστορία, οι πρώτοι Ευρωπαίοι που έφτασαν στην Αμερική ήταν οι Βίκινγκς το 1000 μ.Χ. την οποία οι Ισπανοί με τον Κολόμβο, ανακάλυψαν το 1492. Το γιατί η ανακάλυψη της Αμερικής δεν αποδίδεται στους Βίκινγκς, έχει αναλυθεί ήδη στο κείμενο “Περί γεωγραφικών Ανακαλύψεων”. Αν μιλάμε για θεωρίες και υποθέσεις, μπορούμε να πούμε κάλλιστα πως οι Αρχαίοι Έλληνες, είχαν αποικίσει και τον πλανήτη Άρη. Αν πάλι μιλάμε για πιθανότητες, προσωπικά - όπως ήδη προανέφερα - δεν αποκλείω, κατά την αρχαιότητα, κάποιο πλοίο από την Μεσόγειο να έφτασε μέχρι την Αμερική. Επαναλαμβάνω όμως, πως η Ιστορία δεν γράφεται με θεωρίες και υποθέσεις. Οι Αρχαίοι Έλληνες, είχαν καταφέρει αξιοθαύμαστα επιτεύγματα, γνωστά και αποδεκτά σε όλο τον Κόσμο. Δεν χρειάζεται να πλάθουμε και να υιοθετούμε θεωρίες οι οποίες δεν έχουν καμία υπόσταση για να νιώσουμε εθνικά υπερήφανοι. Στην πλούσια Ελληνική Ιστορία, υπάρχουν χιλιάδες σπουδαίοι λόγοι γι’ αυτό.