Χριστόφορος Κολόμβος: Από την δόξα στην απαξίωση.

  Ο Κολόμβος, ήδη είχε πετύχει τους στόχους του. Βρήκε τον δρόμο για την Ασία όπως πίστευε, τιμήθηκε και καταξιώθηκε. Όμως, μέσα σε λίγα μόλις χρόνια από εθνικός ήρωας απαξιώθηκε και βρέθηκε στην φυλακή. Πώς προέκυψε αυτό; Τι απέγιναν οι 39 άνδρες που άφησε στην Ισπανιόλα και πως χάλασαν οι ειρηνικές σχέσεις που είχε συνάψει με τους ιθαγενείς;  Παρά στην γενική ανυποληψία που είχε πέσει μετά και το τρίτο του ταξίδι γιατί η Ισαβέλλα και ο Φερδινάνδος του χρηματοδότησαν και ένα τέταρτο; Διαβάστε το δεύτερο μέρος της ιστορίας του Χριστόφορου Κολόμβου.

  Μετά την δικαίωση του, ο Ναύαρχος του Ωκεανού και Αντιβασιλέας των Νέων Χωρών πλέον Χριστόφορος Κολόμβος, έξι μήνες περίπου από το πέρας του πρώτου ταξιδιού του, απέπλευσε από το λιμάνι του Καδίθ στις 24 Σεπτεμβρίου του 1493 για το δεύτερο ταξίδι προς τις νεοανακαλυφθείσες περιοχές. Μόνο που αυτή την φορά, αντί για τρεις καραβέλες, τον συνόδευσε ένας στόλος δεκαεφτά πλοίων που απαρτιζόταν από χίλιους διακόσιους άνδρες. Ο σκοπός πλέον, ήταν η αποίκοιση των νέων χωρών. Γα τον λόγο αυτό, μαζί με τα πληρώματα των πλοίων επέβαιναν και κρατικοί λειτουργοί που θα οργάνωναν την νέα αποικία, αγρότες, τεχνίτες αλλά και ιερείς που θα προσηλύτιζαν τους ιθαγενείς στον χριστιανισμό. Ακολουθώντας περίπου την ίδια πορεία, ο στόλος του Κολόμβου έφτασε νοτιότερα από το Σαν Σαλβαδόρ στο νησί της Δομινίκα στις 3 Νοεμβρίου του 1493. Από εκεί έφτασε στο νησί της Γουαδελούπης το οποίο ο ίδιος ονόμασε έτσι και αφού το εξερεύνησε για έξι μέρες, συνέχισε ανακαλύπτοντας και ονομάζοντας τα νησιά των Μικρών Αντιλλών, μέχρι που έφτασε στο νησί της Ισπανιόλας. Εκεί, αντίκρισε μια δυσάρεστη έκπληξη.

  Καταπλέοντας στις 22 Νοεμβρίου του 1493 στον οικισμό του Ναβιδάδ, τον βρήκε κατεστραμμένο ολοσχερώς και από τους 39 άνδρες που είχε αφήσει πίσω, βρήκε μόνο τα πτώματα των ένδεκα. Το θέαμα εξόργισε τους Ισπανούς οι οποίοι ήθελαν να επιτεθούν στους ιθαγενείς για να εκδικηθούν για τον θάνατο των συμπατριωτών τους. Ο Κολόμβος όμως αποφάσισε να εκμεταλλευτεί το γεγονός διαφορετικά. Ως αποζημίωση για τον χαμό των συντρόφων του, απαίτησε από κάθε ιθαγενή άνω των δεκατεσσάρων ετών να του παραδώσει μια ποσότητα χρυσού ή νηματοποιημένο βαμβάκι. Η ποινή για όποιον δεν έφερνε κάτι από τα δύο, ήταν το κόψιμο του χεριού και συνεπώς ο θάνατος από αιμορραγία. Οι ιθαγενείς, δεν μπορούσαν να αρνηθούν καθώς οι Ισπανοί αν και λιγότεροι ήταν οπλικά κατά πολύ ανώτεροι των ιθαγενών. Στην συνέχεια, ο Κολόμβος άφησε πίσω τον κατεστραμμένο οικισμό και έπλευσε 45 μίλια περίπου ανατολικά κατά μήκος των ακτών.  Εκεί, οι Ισπανοί άρχισαν να χτίζουν την πρώτη αποικία στον Νέο Κόσμο την οποία ο Κολόμβος ονόμασε Ισαβέλλα, προς τιμή της Βασίλισσας. Λίγο αργότερα όμως, και αυτός ο οικισμός θα καταστραφεί, αυτή την φορά όμως όχι από τους ιθαγενείς αλλά ενός φαινομένου που οι Ισπανοί δεν είχαν δει ποτέ πριν. Τους τροπικούς τυφώνες. 

Το δεύτερο ταξίδι του Κολόμβου

  Ο Κολόμβος, δεν σταμάτησε εκεί το ταξίδι του. Έφυγε από την Ισπανιόλα και συνέχισε εξερευνώντας τις νότιες ακτές της Κούβας. Λίγο πριν φτάσει όμως στο δυτικό άκρο του νησιού, αποφάσισε να επιστρέψει νομίζοντας πως βρισκόταν σε κάποια χερσόνησο της Κίνας. Στις 5 Μαΐου του 1494, ανακάλυψε το νησί της Τζαμάικα και αφού έμεινε εκεί για να το εξερευνήσει, επέστρεψε και πάλι στην Ισπανιόλα στις 20 Αυγούστου από όπου και πήρε τον δρόμο της επιστροφής στην Ισπανία. Στο ταξίδι αυτό, οι Ισπανοί εδραιώθηκαν στην Ισπανιόλα έχοντας γίνει πλέον κυρίαρχοι του νησιού έναντι των ιθαγενών. Πλέον, ο δρόμος για την ανακάλυψη και την κατάκτηση νέων χωρών ήταν  διάπλατα ανοιχτός. Ο Κολόμβος είχε δοξαστεί και είχε γίνει εθνικός ήρωας. 

  Στις 30 Μαΐου του 1498, ο Κολόμβος, αυτή την φορά με έξι πλοία, αναχωρεί για το τρίτο του ταξίδι από το λιμάνι του Σανλούκαρ. Καθώς τα πλοία ακολουθούσαν πορεία για την Ισπανιόλα, το πλοίο του Κολόμβου με άλλα δύο, αποσπάστηκαν και ακολούθησαν νοτιότερη πορεία. Σύμφωνα με τον Ισπανό ιστορικό Βαρθολομαίο δε λα Κάσας, ο Κολόμβος είχε αναλάβει και μία κρυφή αποστολή από τον Βασιλιά Ιωάννη τον Δεύτερο της Πορτογαλίας ο οποίος του είχε ζητήσει να επαληθεύσει την ύπαρξη μιας μεγάλης ηπείρου η οποία βρισκόταν στην περιοχή της Πορτογαλικής κυριαρχίας σύμφωνα με την Συνθήκη της Τορδεσίγιας καθώς οι Πορτογαλικές καραβέλες που διέρχονταν ανατολικά των ακτών της Αφρικής, είχαν παρατηρήσει κάποιες πιρόγες που έφευγαν από τις Αφρικανικές ακτές με δυτική κατεύθυνση, μεταφέροντας εμπορεύματα.

  Αφού έκανε τρεις διαδοχικές στάσεις στο Πόρτο Σάντο των Μαδέρων, στα Κανάρια Νησιά και τα Νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου, έπλευσε δυτικά, φτάνοντας στο νησί Τρινιδάδ. Από εκεί πέρασε στην χερσόνησο Παρία της σημερινής Βενεζουέλας όπου ήταν και η πρώτη φορά που έφτασε στην ηπειρωτική Αμερική. Έφτασε στις εκβολές του ποταμού Ορινόκο όπου και εξερεύνησε την περιοχή και από εκεί κατευθύνθηκε προς την Ισπανιόλα. Η υποδοχή του όμως στο νησί, δεν ήταν η αναμενόμενη. Οι καταπιεστικοί όροι που είχαν επιβάλει οι Ισπανοί στους ιθαγενείς, τους είχαν εξαγριώσει με συνέπεια να έχει αρχίσει μια σειρά εχθροπραξιών. Οι Ισπανοί, βλέποντας να χάνουν συντρόφους τους από τις ενέδρες των ιθαγενών ξεσηκώθηκαν κατά του Κολόμβου ο οποίος τους είχε υποσχεθεί πλούτη και μια καλύτερη ζωή σε έναν νέο κόσμο στον οποίο εκείνη την στιγμή κυριαρχούσε το χάος. Ο Κολόμβος, προκειμένου να ανακτήσει τον έλεγχο, σε μία προσπάθεια να επιβάλει την τάξη, τιμωρεί κάποιους τους εξεγερμένους αξιωματούχους με παραδειγματικό απαγχονισμό. Έχοντας εξαντληθεί τόσο σωματικά όσο και πνευματικά, στέλνει δύο πλοία προς την Ισπανία ζητώντας να του στείλουν κάποιον ο οποίος θα τον βοηθούσε στην διακυβέρνηση της αποικίας. Με τα πλοία αυτά όμως, έφυγαν και αρκετοί απογοητευμένοι αξιωματούχοι των οποίων οι γνώμες που μετέφεραν στην βασιλική αυλή της Ισπανίας, ήταν καθοριστικές για το μέλλον του Κολόμβου.

Το τρίτο και το τέταρτο ταξίδι του Κολόμβου

  Το Επόμενο πλοίο που έφτασε από την Ισπανία, έφερε τον Φρανθίσκο δε Μπομπαδίγια όχι όμως για να βοηθήσει τον Κολόμβο αλλά για να τον αντικαταστήσει και να τον συλλάβει με εντολή της Βασίλισσας Ισαβέλλας για κατάχρηση εξουσίας και κακή διαχείριση. Ο άλλοτε δοξασμένος Κολόμβος, επέστρεψε αλυσοδεμένος στην Ισπανία όπου και καταδικάστηκε σε φυλάκιση. Έξι εβδομάδες αργότερα, ο Φερδινάνδος έδωσε εντολή να αποφυλακιστούν και μετά από λίγο καιρό, το Βασιλικό Ζεύγος, κάλεσε τον Κολόμβο με πρόφαση να ακούσουν την απολογία του για ό,τι είχε συμβεί στην Ισπανιόλα. Οι λόγοι όμως ήταν άλλοι. Οι ανταγωνιστές τους Πορτογάλοι είχαν ήδη φτάσει στην Ινδία μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Έτσι, ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα, αποδεχόμενοι την απολογία του Κολόμβου, του επανέφεραν τα προνόμια του, όχι όμως και τον τίτλο του Αντιβασιλέα των Νέων Χωρών και του χρηματοδότησαν ένα ακόμα ταξίδι, με την προϋπόθεση να μην προσεγγίσει τις Ισπανικές αποικίες, ελπίζοντας πως θα βρεθεί το δυτικό πέρασμα προς την Ινδία.

  Ο Κολόμβος απέπλευσε για το τέταρτο και τελευταίο του ταξίδι, την 11η Μαΐου του 1502 με τέσσερα πλοία από το λιμάνι του Καδίθ, ένα χρόνο μετά την διαπίστωση του Αμέρικο Βεσπούτσι, πως τα εδάφη που είχαν ανακαλυφθεί  δεν είναι μέρος της Ασίας αλλά ενός νέου κόσμου. Στο ταξίδι αυτό, τον ακολούθησαν ο αδελφός του Βαρθολομαίος και ο δεκατριάχρονος τότε γιος του, Φερνάνδο. Στις 15 Ιουνίου, έφτασε στο νησί Μαρτινίκα. Παρατηρώντας τα καιρικά φαινόμενα, είδε πως στην περιοχή πλησίαζε μια τροπική καταιγίδα. Έτσι, παραβαίνοντας την εντολή της Ισαβέλλας,  κατέφευγε στην Ισπανιόλα για να προστατευθεί. Όταν όμως έφτασε εκεί, ο νέος Αντιβασιλέας Φρανθίσκο δε Μπομπαδίγια, αρνήθηκε να τον δεχθεί, αδιαφορώντας για τις καιρικές προβλέψεις του Κολόμβου πιστεύοντας πως ήταν μια φθηνή δικαιολογία για να καταπλεύσει στο λιμάνι. Η αδιαφορία αυτή του Μπομπαδίγια, τελικά θα αποβεί μοιραία. Την 1η Ιουλίου, τα 30 Ισπανικά πλοία που είχαν αποπλεύσει από την Ισπανιόλα γεμάτα από θησαυρούς με προορισμό την Ισπανία, έπεσαν στην καταιγίδα με τραγική συνέπεια να βυθιστούν τα 29 παίρνοντας μαζί τους και 500 άνδρες μεταξύ των οποίων ήταν και ο Μπομπαδίγια. Τα πλοία του Κολόμβου, κατέφυγαν στο δέλτα του ποταμού Χαΐνα του νησιού, γλιτώνοντας από την καταιγίδα με ελάχιστες ζημιές.

  Από την Ισπανιόλα, ο Κολόμβος συνέχισε νότια της Τζαμάικας και έφτασαν στις ακτές της Κεντρικής Αμερικής, τις οποίες και εξερεύνησε από την Ονδούρα μέχρι τον Παναμά. Από τους ιθαγενείς, έμαθε για την ύπαρξη χρυσού και ενός περάσματος που οδηγεί στον μεγάλο ωκεανό που βρίσκεται από την άλλη μεριά της χώρας. Μόλις μια λωρίδα γης, χώριζε τον Κολόμβο από τον Ειρηνικό Ωκεανό. Για τους επόμενους έξι μήνες, εξερευνούσε την περιοχή αναζητώντας το θαλάσσιο πέρασμα προς τον Ειρηνικό. Στις 6 Απριλίου του 1503, προσπαθώντας να διαπλεύσει έναν ποταμό, δέχθηκε επίθεση από τους ιθαγενείς με συνέπεια τα πλοία να υποστούν ζημιές σε σημείο να αναγκάσουν τον Κολόμβο να εγκαταλείψει την προσπάθεια και να κατευθυνθεί προς την Ισπανιόλα. Στην πορεία όμως, τα πλοία του έπεσαν σε μία δυνατή καταιγίδα που τους προξένησε ακόμα μεγαλύτερες ζημιές αναγκάζοντας τον Κολόμβο να καταφύγει στις κοντινές ακτές της Τζαμάικα, στις 25 Ιουνίου του 1503, με τα πλοία του πλέον να έχουν αχρηστευθεί.

   Ο Κολόμβος και το πλήρωμα του, ξέμειναν στην Τζαμάικα μέχρι που ένας από τους άνδρες του, με την βοήθεια των ιθαγενών, κωπηλάτησε μέχρι τον Άγιο Δομίνικο της Ισπανιόλα για να ζητήσει βοήθεια και κάποια τρόφιμα καθώς εκείνα που υπήρχαν στο νησί, τελείωναν. Ο Αντιβασιλέας, αρχικά, αρνήθηκε και απαγόρευσε κάθε είδους βοήθειας προς τον Κολόμβο. Τελικά, η βοήθεια έφτασε από την Ισπανιόλα έναν χρόνο μετά την καταφυγή του Κολόμβου στην Τζαμάικα στις 29 Ιουνίου του 1504. Ο Κολόμβος και οι άνδρες του επέστρεψαν στο Σανλούκαρ της Ισπανίας στις 7 Νοεμβρίου.

   Ενάμισι χρόνο μετά την επιστροφή του στην Ισπανία, ο εξαντλημένος από τις κακουχίες Κολόμβος πέθανε στο Βαγιαδολίδ, στις 2 Μαΐου του 1506 την περίοδο που οι ευρωπαίοι είχαν αρχίσει να εξαπλώνονται για τα καλά στην νέα ήπειρο, να απορροφούν τον πλούτο της και να υποδουλώνουν τους ιθαγενείς. Ο Κολόμβος, μέχρι το τέλος της ζωής του πίστευε πως είχε φτάσει στην Ασία. Οι μεγάλες του φιλοδοξίες δημιούργησαν αντιπάθειες και η υπεροψία του πολλές φορές, δημιούργησε έχθρες οι οποίες ήταν καθοριστικές την στιγμή που είχε φτάσει στο απόγειο της δόξας του. Όπως και να έχει, το ταξίδι του Κολόμβου, ήταν εκείνο που έβαλε για τα καλά την Ισπανία στην υπόθεση των γεωγραφικών ανακαλύψεων που μέχρι τότε μονοπωλούσαν οι Πορτογάλοι.


Διαβάστε επίσης:
Χριστόφορος Κολόμβος: Η Ανακάλυψη της Αμερικής