Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2017

Ανακαλύπτοντας το σχήμα της Γης

Ο άνθρωπος, όταν άρχισε να δημιουργεί τους πρώτους πολιτισμούς, πίστευε πως η Γη είναι επίπεδη. Αρχικά, κυρίως διότι απλώς αντιλαμβανόταν εκείνο που έβλεπε και αυτό δεν ήταν τίποτα περισσότερο από το επίπεδο έδαφος που πατούσε. Κατά την εξέλιξη του όμως, εγκλωβίστηκε στις κοσμοθεωρίες του οι οποίες στην συνέχεια εξελίχθηκαν σε δόγματα. Παρόλο που μέχρι και τον Μεσαίωνα κατά την κοινή αντίληψη της εποχής κυριαρχούσε η θεωρία της επίπεδης Γης, ήδη από την αρχαιότητα, στον ελλαδικό χώρο, είχε αρχίσει να αναπτύσσεται η θεωρία της σφαιρικής Γης.
   Ο πρώτος που υποστήριξε πως η γη είναι σφαιρική, ήταν ο Ερατοσθένης κατά τον 3ο αιώνα π.Χ. ο οποίος μάλιστα, ως μαθηματικός και με την βοήθεια του ήλιου υπολόγισε την περίμετρο της στα 39.690 χιλιόμετρα με σφάλμα μικρότερο του 1% από την πραγματικότητα. Πάνω στην θεωρία του αυτή, είχε διατυπώσει πως αν κάποιος άρχιζε ένα ταξίδι από την Ιβηρική Χερσόνησο κατευθυνόμενος δυτικά, θα έφτανε στη Ινδία. Την θεωρία αυτή, επικαλέστηκε ο Στράβωνας προσθέτοντας τις δικές του εκτιμήσεις. Μία από εκείνες, ήταν πως αν η Γη, σύμφωνα με τον Ερατοσθένη, είναι πολύ μεγαλύτερη από τον γνωστό κόσμο ( ο οποίος τότε μόλις που οριζόταν από την Ιβηρική Χερσόνησο μέχρι την Ινδία) και έκανε αυτό το ταξίδι, πολύ πιθανόν να ανακάλυπτε νέα άγνωστα μέρη. Ο Στράβωνας, υποστήριξε την σφαιρικότητα της γης, επικαλούμενος και τις παρατηρήσεις των ναυτικών οι οποίοι ανέφεραν πως όταν απομακρυνόντουσαν από την στεριά, από τον ορίζοντα, πρώτα χανόντουσαν τα χαμηλότερα σημεία της και στο τέλος τα ψηλότερα. Κάτι που αποδεικνύει την καμπυλότητα του εδάφους. 

  Τον 2ο αιώνα π.Χ. ο γνωστός και ως Πατέρας της Αστρονομίας, Ίππαρχος ο Ρόδιος, δεν έμεινε στο σχήμα και το μέγεθος της Γης. Παρατηρώντας τα ουράνια σώματα, έβγαλε εκπληκτικά συμπεράσματα για την κίνηση της. Ανακάλυψε πως ο άξονας της Γης, δεν είναι σταθερός διατυπώνοντας πρώτος την μετάπτωση των ισημεριών. Η μετάπτωση των ισημεριών είναι η μικρή κυκλική κίνηση του άξονα της Γης η οποία έχει ως αποτέλεσμα, φαινομενικά, ο Ήλιος να διέρχεται τον ισημερινό της γης από δυτικότερο σημείο σε σχέση με την προηγούμενη φορά, τόσο κατά την εαρινή όσο και κατά την φθινοπωρινή ισημερία. Αυτός ο κύκλος πραγματοποιείται περίπου κάθε 25800 έτη. Ο Ίππαρχος, κατάφερε να προσδιορίσει το ηλιακό έτος σε 365.2 ημέρες. Με βάση αυτόν τον προσδιορισμό, ο Σωσιγένης, το 46 π.Χ. δημιούργησε το Ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο όριζε το ηλιακό έτος στις 365 ημέρες, προσθέτοντας κάθε τέσσερα χρόνια μία επιπλέον ημέρα ώστε το έτος να διαρκεί 366 ημέρες (τα γνωστά δίσεκτα έτη τα οποία ονομάστηκαν έτσι λόγω του διπλού έξι στον αριθμό του συνόλου των ημερών). Το έτος αυτό μάλιστα, διήρκεσε 445 ημέρες προκειμένου το νέο ημερολόγιο να ευθυγραμμιστεί σωστά με τις θέσεις του Ήλιου, καθώς η διάρκεια των προηγούμενων ετών, αυξομειωνόταν καθαρά για λόγους εξουσίας. 


   Ο Ίππαρχος, κατόρθωσε ακόμα να βρει και την απόσταση μεταξύ της Γης και της Σελήνης καθώς και το μέγεθος της το οποίο όρισε στο ένα τρίτο της Γης. Τον ίδιο υπολογισμό, όσο αφορά το μέγεθος της Σελήνης, είχε κάνει και ο Αρίσταρχος ο Σάμιος, περίπου πριν από έναν αιώνα. Ο Αρίσταρχος, είχε αναφέρει πολλούς αιώνες πριν τον Κοπέρνικο πως ο Ήλιος είναι το κέντρο του σύμπαντος και πως η Γη περιστρέφεται γύρω από αυτόν και όχι το αντίθετο όπως πίστευαν οι σοφοί της εποχής. Οι Αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι, με τις παρατηρήσεις τους, έφτασαν σε εκπληκτικά ακριβή συμπεράσματα για την εποχή τους. Αυτά τα συμπεράσματα, ήταν η πολύτιμη γνώση που έμεινε ως παρακαταθήκη, ώστε τον 15ο αιώνα, οι Πορτογάλοι  να κάνουν τις πρώτες δειλές εξερευνήσεις στον Ατλαντικό Ωκεανό και να αρχίσει η Εποχή των Ανακαλύψεων. Αυτή η παρακαταθήκη όμως, πέρασε την δική της περιπέτεια κατά την είσοδο στην παλαιοχριστιανική περίοδο μέχρι και τον μεσαίωνα, κινδυνεύοντας ακόμη και να αφανιστεί λόγω του φονταμενταλισμού της εποχής. Μέχρι που οι θαλασσοπόροι άρχισαν να ανακαλύπτουν ολοένα και περισσότερο τον πλανήτη, αποδεικνύοντας την σφαιρικότητα του, επαληθεύοντας και εμπλουτίζοντας  τις επιστήμες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου