Με την κατάκτηση της πόλης της Μαλάκα και το έλεγχο του κομβικότοερου πορθμού της Ασίας το 1511, οι Πορτογάλοι συνέχισαν τις εξερευνήσεις ανατολικότερα του Ινδικού Ωκεανού προς αναζήτηση νέων εμπορικών προορισμών. Από τους Ασιάτες εμπόρους που κατέφθαναν στην πόλη, οι Πορτογάλοι, εκτός από τις πολύτιμες πληροφορίες που τους αποσπούσαν για τις άγνωστες - για εκείνους - ανατολικότερες περιοχές, είχαν καταφέρει με πολλούς να αναπτύξουν καλές διπλωματικές σχέσεις, ώστε εξασφαλίζοντας την βοήθεια τους, να φτάσουν στις ανατολικές ακτές της Ασίας. Έτσι, το 1512, ανακάλυψαν τα Νησιά των Μπαχαρικών φτάνοντας στις Μολούκες (σημερινή Ινδονησία), έχοντας ήδη στείλει διπλωμάτες στα Βασίλεια του Σιάμ (σημερινή Ταϊλάνδη) του Πεγκού (σημερινή Μιανμάρ) και τις Σαμουντέρα (βορειοανατολικά στην σημερινή Σουμάτρα). Το 1513, ο Κυβερνήτης της Μαλάκα, Ζόρζε δε Αλμποκέρκε (ανιψιός του Αντιβασιλέα των Πορτογαλικών Ινδιών Αφόνσο δε Αλμπουκέρκε) όρισε τον Ζόρζε Άλβαρεζ να γίνει ο πρώτος Πορτογάλος που θα φτάσει μέχρι τις ακτές της Κίνας σχεδόν δυόμισι αιώνες μετά τον Μάρκο Πόλο, ώστε να συνάψει εμπορικές συμφωνίες με την χώρα.
Ο Ζορζέ Άλβαρες με δύο ακόμη Πορτογάλους απέπλευσε από την Μαλάκα με ένα πλοίο τύπου τζόγκα, συνοδευόμενο από πέντε ακόμα πλοία του ίδιου τύπου. Διαπλέοντας την Νότια Σινική Θάλασσα μέσω των ακτών του σημερινού Βιετνάμ, τον Μάιο του 1513, έφτασε στις νότιες ακτές της Κίνας, στις εκβολές του Ποταμού του Μαργαριταριού (Τζουτσιάνγκ) κοντά στην πόλη της Καντόνα (σημερινή Κουανγκτσόου). Αποβιβάστηκε σε ένα ένα νησί το οποίο ανέφερε ως Ταμάο, προφανώς από την παραφθορά της ονομασίας της ευρύτερης περιοχής Τουνμέν. Το Ταμάο, μόλις είχε γίνει το μέρος της Κίνας όπου έφτασε ο πρώτος Ευρωπαίος μέσω της θάλασσας. Εκεί, έστησε ένα παδράο (πέτρινη κολόνα που στην κορυφή της έφερε το έμβλημα της Πορτογαλίας και κατοχύρωνε το έδαφος ως πορτογαλική κτίση) το οποίο ήταν και το πρώτο που στήθηκε σε Ασιατικό έδαφος. Το νησί του Ταμάο, σήμερα, είναι το νησί Νέι Λινγκτίν που βρίσκεται δυτικά από τις ακτές του σημερινού Χονγκ Κονγκ.
Με την επιστροφή του Άλβαρεζ στην Μαλάκα, ο Αλμπουκέρκε έστειλε τον Ραφαέλ Περεστρέλο να διαπραγματευτεί εμπορικές σχέσεις με τους Κινέζους εμπόρους. Ο Περεστρέλο, έφτασε στο Ταμάο όπου οι Πορτογάλοι είχαν αρχίσει να δημιουργούν την δική τους εμπορική βάση, και στην Καντόνα, πραγματοποιώντας εμπορικές συμφωνίες με τους Κινέζους. Το 1515, ο Πορτογάλος Βασιλιάς Εμμανουήλ, αναθέτει στον Φερνάο Πιρές δε Αντράδε να πλεύσει από την Λισσαβόνα προς την Κίνα με σκοπό να συνάψει διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις. Στις 15 Αυγούστου του 1517, ο Ανδράδε με οχτώ πλοία, φτάνει και αγκυροβολεί στις εκβολές του Ποταμού του Μαργαριταριού, ζητώντας από τον Ναύαρχο του Κινεζικού Στόλου να του δοθεί η άδεια να συνεχίσει προς την Καντόνα για να εμπορευτεί μετάξι και πορσελάνη. Αφού είχε περάσει ένας μήνας και η άδεια δεν του είχε παραχωρηθεί, ο Ανδράδε απείλησε να πλεύσει προς την Καντόνα χωρίς άδεια. Τότε, ο Κινέζος Ναύαρχος του επέτρεψε τον κατάπλου στο λιμάνι παραχωρώντας του και τοπικούς πλοηγούς. Καθώς τα Πορτογαλικά πλοία έφτασαν στο λιμάνι, οι Πορτογάλοι έριξαν κανονιοβολισμούς στον αέρα, ως ένδειξη χαιρετισμού, κάτι το οποίο είχαν κάνει και η Κινέζοι έμποροι το 1511 στην Μαλάκα, όταν είδαν να καταφθάνει ο Πορτογαλικός Στόλος.
Η κίνηση τους αυτή όμως, αντιθέτως, τρόμαξε και ανησύχησε τους κατοίκους και τους τοπικούς αξιωματούχους οι οποίοι ήταν ήδη επιφυλακτικοί με τους Πορτογάλους από την κατάκτηση της Μαλάκα καθώς ο Σουλτάνος της περιοχής ήταν υποτελής του Κινέζου Αυτοκράτορα. Οι Πορτογάλοι, αν και εξήγησαν στους Καντονέζους αξιωματούχους πως στράφηκαν ενάντιων του Σουλτάνου της Μαλάκα για να βοηθήσουν τους Κινέζους εμπόρους τους οποίους καταπίεζε, χωρίς όμως να γίνουν πιστευτοί. Ένας ακόμη αρνητικός παράγοντας για τους Πορτογάλους, ήταν πως η Κίνα είχε πλέον περάσει σε μία περίοδο εσωστρέφειας, με τις βλέψεις της Αυτοκρατορίας (Δυναστεία των Μινγκ) να στρέφονται περισσότερο προς την κυριαρχία της στην στεριά, παρά προς την θάλασσα. Έτσι, διά νόμου, είχε απαγορευτεί το ιδιωτικό θαλάσσιο εμπόριο με άλλες χώρες, και τα μόνα πλοία που είχαν αυτό το δικαίωμα, ήταν μόνο τα πλοία της Αυτοκρατορίας.
Το κλίμα για τους Πορτογάλους άλλαξε, όταν έφτασαν οι Αξιωματούχοι της ευρύτερης περιφέρειας οι οποίοι υποδέχθηκαν με θέρμη τους Πορτογάλους, προσφέροντας τους κάθε ευκολία κατά την παραμονή τους. Οι Πορτογάλοι, κατάφεραν να τοποθετήσουν πρέσβη τους στο Πεκίνο, εξασφαλίζοντας την παραμονή τους στο Ταμάο και την δημιουργία μιας αποθήκης εμπορευμάτων στην Καντόνα. Από εκεί, ο Ανδράδε έστειλε πορτογαλικά πλοία να εξερευνήσουν τις ανατολικότερες ακτές της Κίνας, φτάνοντας μέχρι τις ακτές της Φουτζιάν και τα νησιά Ρίου Κίου τα οποία βρίσκονται ανατολικά της Ταϊβάν. Σύντομα όμως, οι σχέσεις μεταξύ των Κινέζων και τον Πορτογάλων θα αρχίσουν να οξύνονται με την άφιξη του αδελφού του Φερνάο Πιρές δε Ανδράνδε, Σιμάο, τον Αύγουστο του 1519. Ο Σιμάο, με την άφιξη του στο Ταμάο, άρχισε να δημιουργεί αρνητικές εντυπώσεις όταν - παρακάμπτοντας την απαγόρευση των Κινέζων Αξιωματούχων - άρχισε να χτίζει ένα φρούριο στο νησί, εκτοπίζοντας από την περιοχή τους υπόλοιπους εμπόρους της Νοτιοανατολικής Ασίας ώστε να έχει το μονοπώλιο, προχωρώντας και σε πειρατικές επιθέσεις. Επιπλέον, άρχισε να υποδουλώνει γυναίκες και να απαγάγει παιδιά τα οποία έστελνε στην Μαλάκα για πώληση. Από τις αγριότητες του Σιμάο, άρχισαν να διαδίδονται φήμες πως οι Πορτογάλοι άρπαζαν τα παιδιά και τα έτρωγαν κάτι που είχε εξοργίσει τον τοπικό πληθυσμό. Όταν στο Ταμάο έφτασε ένας αξιωματούχος της Αυτοκρατορίας των Μινγκ για να επιβάλει την τάξη, ο Σιμάο τον χτύπησε και τον ταπείνωσε, προκαλώντας έτσι ακόμη περισσότερο την οργή τόσο των Καντονέζων όσο και των κυβερνώντων που ζήτησαν από τους Πορτογάλους να φύγουν από την χώρα, κάτι που ο Σιμάο αρνήθηκε.
Την άνοιξη του 1521, πάνω από πενήντα Κινεζικά πλοία τζόνγκα έφτασαν στο Ταμάο, αποκλείοντας τα πέντε πορτογαλικά πλοία που βρίσκονταν στην περιοχή. Οι Κινέζοι, προσπάθησαν να πλησιάσουν και να επιβιβαστούν τα Πορτογαλικά πλοία, κάτι που αρχικά απέτρεψε το μεγαλύτερο βεληνεκές των Πορτογαλικών κανονιών. Οι Πορτογάλοι όμως, δεν κατάφεραν να κρατήσουν μακριά τους τα Κινέζικα πλοία και έτσι έφτασαν να μάχονται με τους Κινέζους στα καταστρώματα. Έχοντας χάσει ήδη αρκετούς άνδρες, κατάφεραν να ξεφύγουν εγκαταλείποντας δύο από τα πλοία τους, φτάνοντας στην Μαλάκα τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Παρά την εκδίωξη τους από το Ταμάο, οι Πορτογάλοι συνέχισαν το εμπόριο στις ακτές της Κίνας, δωροδοκώντας τους τοπικούς αξιωματούχους. Ο Σιμάο δε Ανδράδε, συνέχισε για δεκαετίες την δράση του στις ακτές των επαρχιών του Φουτζιάν και του Τσεϊτσάνγκ, δημιουργώντας από έναν οικισμό την κάθε επαρχία, υπό την ανοχή των διεφθαρμένων Κινεζικών αρχών. Το 1545 όμως, οι σχέσεις του Σιμάο με τις αρχές και τους κατοίκους της Φουτζιάν, άρχισαν σταδιακά να χαλάνε για τους ίδιους λόγους που χάλασαν και στο Ταμάο, ώστε το 1549 τα Κινεζικά πλοία της περιοχής να καταστρέψουν και τα δεκατρία πορτογαλικά πλοία που βρίσκονταν εκεί, με μόλις τριάντα Πορτογάλους να καταφέρνουν να σωθούν καταφεύγοντας νοτιότερα, στην πόλη της Καντόνα.
Οι Πορτογάλοι, κατάφεραν να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους με τους Κινέζους, όταν το 1554 έφτασαν και πάλι στην Καντόνα. Δωροδοκώντας τον Ναύαρχο της περιοχής, κατάφεραν να έρθουν σε συμφωνία με την Δυναστεία των Μινγκ, νομιμοποιώντας το Πορτογαλικό εμπόριο στην Κίνα, ανταποδίδοντας τους ανάλογους φόρους. Καθώς οι Σινοπορτογαλικές σχέσεις άρχισαν να εξομαλύνονται, οι Κινέζοι παραχώρησαν το 1557 την άδεια στους Πορτογάλους να φτιάξουν μια αποθήκη για τα εμπορεύματα τους, στην αραιοκατοικημένη τότε, περιοχή του Μακάο. Η παρουσία των Πορτογάλων άρχισε να ενδυναμώνεται στην περιοχή από το 1568, όταν τα πορτογαλικά πλοία συνέβαλαν καθοριστικά στην πάταξη της πειρατείας και με συνεχής δωροδοκίες, καθιέρωσαν την πρώτη μόνιμη ευρωπαϊκή αποικία στην Κίνα. Από τότε, το Μακάο άρχιζε να ζει μια χρυσή εποχή καθώς είχε γίνει η αφετηρία τριών σημαντικών εμπορικών διαδρομών (Μακάο - Μαλάκα - Ινδία - Πορτογαλία, Μακάο - Φιλιππίνες - Μεξικό, και Μακάο - Ιαπωνία) αναπτύσσοντας ραγδαία την οικονομία της αποικίας αλλά και της ευρύτερης περιοχής όπως και του κοντινού λιμανιού της Καντόνα. Κατά την περίοδο της Ιβηρικής Ένωσης από το 1580 μέχρι το 1640 (περίοδο που η Ισπανία ενώθηκε με την Πορτογαλία υπό τον Βασιλιά Φίλιππο τον Δεύτερο της Ισπανίας), το Μακάο άρχισε να δέχεται τις πρώτες επιθέσεις από τους Ολλανδούς (όπως και άλλες αποικίες της Ένωσης) στο πλαίσιο του Ογδοηκονταετή Πόλεμου που είχαν αρχίσει το 1568 οι Ολλανδοί, κατά της Ισπανικής Αυτοκρατορίας, διεκδικώντας την ανεξαρτησία τους. Οι Πορτογάλοι άποικοι όμως, μαζί με τους αυτόχθονες, κατάφεραν να αμυνθούν με επιτυχία και να διατηρήσουν την αποικία.
Η εμπορική δύναμη του Μακάο, άρχισε να φθίνει από το 1842, όταν οι Κινέζοι παραχώρησαν στους Βρετανούς την κοντινή περιοχή του Χονγκ Κονγκ, με τους δεύτερους να δημιουργούν τον δικό τους οικισμό που ονόμασαν Βικτόρια. Το καθοριστικό φυσικό πλεονέκτημα που είχε το λιμάνι της Βικτόρια, ήταν πως είχε μεγαλύτερο βάθος ώστε να καταπλέουν εκεί τα εμπορικά πλοία που είχαν γίνει πλέον μεγαλύτερα και δεν είχαν είχαν την δυνατότητα να προσεγγίσουν το ρηχό λιμάνι του Μακάο. Παρά τις αναταραχές που ακολούθησαν στην συνέχεια μεταξύ των Πορτογάλων και τον Κινέζων, οι Πορτογάλοι κατάφεραν να διατηρήσουν την αποικία τους την οποία παραχώρησαν οριστικά στην Κίνα μόλις πριν λίγα χρόνια, το 1999. Το Μακάο, έκτος από πρώτη, ήταν και η τελευταία ευρωπαϊκή αποικία στην Κίνα αφού το Χονγκ Κονγκ παραχωρήθηκε από τους Βρετανούς στους Κινέζους, το 1997.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου